Só coñecendo o significado da "análise" cartesiana, xa que estes dous termos aparecen irremisiblemente unidos polas súas implicacións metodolóxicas, poderemos pasar a explicar o concepto de "síntese" en Descartes. Mentres aquela era definida como o proceso intuitivo que nos permitía ascender dende o máis complexo ata o máis simple, este, pola contra, permítenos percorrer o camiño contrario e pasar dende as verdades máis simples e loxicamente anteriores ata aquelas máis complexas. Recordemos que estes termos de "simplicidade" e "complexidade" se apartan das súas acepcións máis coloquiais e son importados por Descartes da órbita da xeometría/matemática.
Estes dous termos (e non só en Descartes, senón dende a súa
concepción clásica) compoñen unha díada inseparable: ambos
estudan as subdivisións e relacións da materia de estudo, cambiando
tan so o sentido ou dirección deste estudo.
Aquilo
que Descartes sitúa no punto de maior simplicidade, e do que debe
partir deductivamente a síntese é denominado "absoluto"
na Regla para a dirección do espírito Nº VI mentres que o que é
dependente dun sistema de relacións máis amplo é chamado
"relativo", así institúese o cogito
como máximo expoñente dun elemento absoluto no pensamento de
Descartes, en tanto que é o único que resiste á dúbida
hiperbólica e todo aquilo que pretendamos coñecer debe derivarse
necesariamente del. O método, en calquera das súas etapas e
encarnacións, esíxenos coñecer e estudar as relacións e saber que
elementos se derivan delas.
Pola razón que se expuxo anteriormente é normalmente situado nun
lapso temporal posterior a síntese, xa que en Descartes presupoñemos
que para descender cara o máis complexo debemos ter anteriormente
unha noción máis simple e evidente. Ademais, na súa Regla VII para
a dirección do espírito dinos que é preferible centrar a nosa
investigación dos principios máis simples da ciencia para explicar,
partindo destes e por proceso sintético, os máis complexos.
Mediante a interacción destes dous procesos pódese, segundo
Descartes, alcanzar un coñecemento veraz e tan completo como poida
alcanzar a razón humana.
